Al-Kindi

Nama sebenarnya ialah Abu Yusuf Ya'aqub bin Ishak bin Al-Sabah dan merupakan tokoh cendiakawan abad ke-8 dan 9. Di Barat beliau dikenali dengan nama Al-Kindus. Dilahirkan di Kufah, Iraq pada tahun 185 Hijrah bersamaan 809 masihi. Ketika itu Iraq merupakan pusat ilmu pengetahuan yang ulung. Bapanya seorang gabenor di Kufah. Sejak kecil minatnya terhadap ilmu pengetahuan sangat tinggi dan merupakan seorang yang tekun belajar. Beliau telah mempelajari ilmu membaca, menulis, ilmu nahu, menghafal al-Quran, hadis, syair, falsafah dan kedoktoran.

Beliau seorang yang gigih menuntut ilmu-ilmu semasa. Al-Kindi berpendapat, matematik perlu dipelajari terlebih dahulu sebelum mempelajari ilmu-ilmu lain. Jadi sebab itulah beliau terkenal sebagai seorang ahli sains falsafah Islam yang agung. Karier beliau sebagai doktor perubatan bermula ketika beliau berusia 19 tahun. Buku-buku dalam bahasa Yunani, Parsi, Syria dan Mesir telah diterjemahkan oleh beliau ke dalam bahasa Arab.

'Rasa'il Al-Kindi' merupakan karya Al-Kindi yang menerangkan daya graviti dan hukum pengembangan jisim. Daya graviti yang ditemui oleh Newton pada abad ke 17 melalui peristiwa buah epal yang jatuh ke bumi telah dinyatakan oleh Al-Kindi sejak abad ke-9 lagi. Peristiwa pasang surut air laut juga telah ditemui oleh Al-Kindi lebih awal daripada saintis Eropah, Grosseteste ( abad ke-13 ), Hasil penulisan beliau lebih daripada 270 buah mencakupi bidang astronomi, meteorologi, perubatan. matematik, logik, geometri, pembedahan, kimia, falak, metafizik, geografi, muzik, pemakanan, tauhid, geologi dan sebagainya.

Rujukan:
Dr. Yazid Abdul Manap (2011). "Menerokai Kegemilangan Saintis Islam".  Shah Alam, Selangor : Grup Buku Karangkraf Sdn. Bhd.

Al-Khawarizmi

Nama sebenarnya ialah Muhammad bin Musa al-Khawarizmi. Di Barat, beliau dikenali sebagai Algoarismi, Algorism, Al-Karismi, Augrim dan Aurym. Beliau dilahirkan di Khwarizm, Uzbekistan pada tahun 780 Masihi. Beliau mahir dalam bidang matematik, astronomi, aljabar, falsafah, logik, aritmetik, geometri, muzik, kejuruteraan, sejarah Islam dan kimia. Al-Khawarizmi telah menghabiskan lebih daripada separuh usianya di kota Baghdad iaitu pusat perkembangan ilmu pengetahuan dan ekonomi.

Kota Baghdad ketika itu digambarkan sebagai tempat pengumpulan pendapatan negara di mana peluang pekerjaan yang terbuka luas dan keamanan yang tiada tolok bandingnya. Khalifah Abbasiyyah ketika itu ialah Ma'mun yang sangat cintakan ilmu pengetahuan. Al- Ma'mun memperolehi koleksi buku dengan memaksa musuh-musuhnya menandatangani surat perjanjian yang menyatakan kesediaan memberi buku-buku Yunani yang sangat bernilai. Al-Khawarizmi pernah menjadi utusan khalifah ke Afganistan dan India untuk membeli atau menyalin teks-teks asli buku bertulisan tangan.

Al-Khawarizmi juga merupakan perintis aljabar dan hisab. Oleh itu beliau digelar bapa algebra. Banyak konsep matematik yang beliau cetuskan, menjadi begitu popular sehingga digunakan pada zaman sekarang. Beliau memperkenalkan sistem nombor, angka sifar, penyelesaian persamaan trigonometri ( kosinus, sinus dan tangen ), teorem segitiga sama dan segitiga sama kaki, formula ( luas segitiga, segi empat selari dan bulatan dalam geometri ).

Rujukan :
Dr. Yazid Abdul Manap (2011). "Menerokai Kegemilangan Saintis Islam".  Shah Alam, Selangor : Grup Buku Karangkraf Sdn. Bhd.

Jabir Ibn Hayyan

Potret "Geber" Eropah abad ke 15, Codici Ashburnhamiani 1166, Biblioteca Medicea Laurenziana, Florence

Nama sebenarnya adalah Abu Musa Jabir bin Hayyan Al-Kufi As-Sufi. Dilahirkan pada tahun 721 Masihi dan meninggal dunia ketika berumur 94 tahun. Di Barat, beliau dikenali sebagai Geber. Beliau terkenal sebagai bapa ilmu kimia dan merupakan orang pertama yang berkata mengenai ilmu kimia, membina makmal sains kimia dan menjalankan eksperimen secara sistematik.

Beliau mempunyai makmal peribadi di rumahnya untuk melakukan eksperimen. Kettani (1976) [dalam Wan Fuad, 1990] melaporkan bahawa Jabir pernah berkata tentang kaedah sistematik eksperimen ilmu kimianya, "Aku ketahui melalui tanganku dan kemudian akalku dan aku selidiki hingga betul kemudian aku akan cari kesilapan daripadanya." Jabir percaya bahawa ilmu falsafah dapat meningkatkan daya pemikiran seseorang. Lalu, beliau telah memilih Socrates sebagai idolanya. Beliau menganggap Socrates adalah bapa ahli falsafah dan pemimpin ahli falsafah keseluruhannya.

Penguasaan beliau terhadap bahasa Yunani memberikan kelebihan kepada beliau untuk menterjemah buku-buku sarjana Yunani seperti astronomi, ilmu ukur, ilmu logik ke bahasa Arab. Prinsip hidup beliau yang menekankan ketekunan yang luar biasa dalam melakukan sesuatu serta banyak menulis bidang-bidang ilmu yang diketahuinya menyebabkan beliau terkenal bukan sahaja di dunia Islam malah di Barat.

Beliau menimba ilmu melalui pembacaan dan berguru dengan Khalid bin Yazid bin Mu'awiyah dan Imam Ja'far Ash-Shadiq. Banyak hasil karya beliau telah diterjemah ke dalam bahasa Latin dan bahasa Inggeris oleh sarjana Barat bagi memperkayakan khazanah ilmu di Barat.

Beliau telah menulis 300 buku falsafah, 2300 artikel mengenai peralatan perang, 500 buku kedoktoran, buku serangga 300 halaman, 500 buah buku yang menolak beberapa teori falsafah, buku mengenai zuhud dan nasihat, buku mengenai mantera dan buku sains menurut Aristotle. Antara sumbangan beliau dalam sains ialah menemui bahan alkali, mempopularkan kaedah penyulingan, penurasan, penyejatan, penghabluran, penurunan dan pengkalsinan.

Rujukan :
Dr. Yazid Abdul Manap (2011). "Menerokai Kegemilangan Saintis Islam". Shah Alam, Selangor : Grup Buku Karangkraf. Sdn. Bhd.

Apa itu ' Sejarah" ?

Sejarah bermaksud menyiasat. Lebih tepat lagi ia adalah ilmu yang diperolehi melalui kaedah penyiasatan iaitu dengan wujudnya penemuan, pengumpulan, pengurusan, dan persembahan maklumat terhadap peristiwa silam atau lampau. Ia juga bermaksud tempoh masa yang lalu selepas catatan penulisan telah dicipta. Ilmuwan yang menulis mengenai sejarah dipanggil sejarawan. Ia juga adalah satu medan penyelidikan yang menggunakan suatu naratif atau pengisahan untuk memeriksa dan menganalisa turutan peristiwa, dan kadangkala ia cuba untuk menyiasat secara objektif corak-corak sebab dan akibat yang menilai peristiwa-peristiwa. Peristiwa lampau sebelum rekod penulisan dianggap sebagai prasejarah. [1]

Mohd Yusuf Ibrahim (1986), menterjemahkan perkataan sejarah (History) yang kita gunakan pada masa kini berpunca daripada perkataan Arab iaitu Syajaratun yang bermaksud Pohon. Dari sudut lain pula, istilah history merupakan terjemahan dari perkataan Yunani yakni Histories yang membawa makna satu penyelidikan ataupun pengkajian.

Mengikut pandangan "Bapa Sejarah" Herodotus, Sejarah ialah satu kajian untuk  menceritakan satu kitaran jatuh bangunnya seseorang tokoh, masyarakat dan peradaban. Mengikut definisi yang diberikan oleh Aristotle, bahawa Sejarah merupakan satu sistem yang mengira kejadian semulajadi dan tersusun dalam bentuk kronologi. Pada masa yang sama, menurut beliau juga Sejarah adalah peristiwa-peristiwa masa lalu yang mempunyai catatan, rekod-rekod atau bukti-bukti yang kukuh ( R. Suntralingam, 1985).

            Menurut R. G. Collingwood (terjemahan Muhd. Yusuf Ibrahim), sejarah ialah sejenis bentuk penyelidikan atau suatu penyiasatan tentang perkara-perkara yang telah dilakukan oleh manusia pada masa lampau. Manakala Shefer pula berpendapat bahawa Sejarah adalah peristiwa yang telah lepas dan benar-benar berlaku. Sementara itu, Drs. Sidi Gazalba (1966), cuba menggambarkan sejarah sebagai masa lampau manusia dan persekitarannya  yang disusun secara ilmiah dan lengkap meliputi urutan fakta masa tersebut dengan  tafsiran dan penjelasan yang memberi pengertian dan kefahaman tentang apa yang berlaku.

Sebagai usaha susulan dalam memahami sejarah, Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka telah memberikan Sejarah sebagai asal-usul, keturunan, salasilah, peristiwa yang benar-benar berlaku pada waktu yang lampau, kisah, riwayat, tambo, tawarikh dan kajian atau pengetahuan mengenai peristiwa yang telah berlaku.

            Sejarah dalam erti kata lain digunakan untuk mengetahui masa lampau berdasarkan fakta-fakta dan bukti-bukti yang sahih bagi membolehkan manusia memperkayakan pengetahuan supaya waktu sekarang dan akan datang menjadi lebih cerah. Dengan itu akan timbul sikap waspada (awareness) dalam diri semua kelompok masyarakat kerana melalui pembelajaran Sejarah, ia dapat membentuk sikap tersebut terhadap permasalahan yang dihadapi agar peristiwa-peristiwa yang berlaku pada masa lampau dapat dijadikan pengajaran yang berguna. Pengertian Sejarah boleh dilihat dari tiga dimensi iaitu epistomologi (kata akar), metodologi (kaedah sesuatu sejarah itu dipaparkan) dan filsafat atau pemikiran peristiwa lalu  yang dianalisa secara teliti untuk menentukan sama ada ia benar atau tidak ( Muhd.Yusof Ibrahim, 1997).



Peta Nusantara




Lukisan Prasejarah



Kajian Hidupan Prasejarah

Rujukan:

a. Muhd. Yusof Ibrahim (1986), Pengertian Sejarah, Beberapa Perbahasan Mengenai Teori dan Kaedah, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur, hlm. 6.

b. R. Suntralingam (1985), Pengenalan Kepada Sejarah, Merican and Sons., Sdn. Bhd., Kuala Lumpur, hlm. 58.

c. R.G. Collingwood (terjemahan Muhd. Yusuf Ibrahim), Idea Sejarah, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur, hlm. 2.

d. Shafer R.G. Jones, A Guide To Historical Method, Illineis, hlm. 2.

e. Drs. Sidi Gazalba, 1966, Pengantar Sejarah Sebagai Ilmu, Jakarta, hlm. 11.

f. Tengku Iskandar, Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur, 1996, hlm. 1040.

g. Collingwood R.G. The Idea Of History, Oxford University Press, 1966, hlm. 39.

h. Muhd. Yusof Ibrahim, Pengertian Sejarah Beberapa Perbahasan Mengenai Teori dan Kaedah, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur, hlm. 17.

i. Muhd. Yusof Ibrahim, Ilmu Sejarah, Falsafah, Pengertian dan Kaedah, Dewan Bahasa dan Pustaka, 1997, hlm. 41.

j. Muhd. Yusuf Ibrahim dan Mahayuddin Haji Yahya, Sejarahwan dan Pensejarahan,  Dewan Bahasa dan Pustaka, hlm. 285.